Begeleiding bedrijfsopvolging onmisbaar voor het eindresultaat
Sinds een jaar staat Sander Bongers aan het roer van architectenbureau Bongers dat is opgericht door zijn vader Cees Bongers. Sander was als kleine jongen al vaak aan de tekentafel te vinden: al toen hij acht jaar was, tekende hij zijn eerste plattegrond. Sander heeft twee zussen en een broer, maar alleen hij toonde interesse in het architectenvak. Op de middelbare school bouwde hij al maquettes en leerde hij zichzelf het tekenpakket aan. Het was voor hem vanzelfsprekend dat hij de opleiding tot architect zou gaan volgen. Na zijn studie aan de TU Delft ging Sander fulltime in het bedrijf werken en het afgelopen jaar heeft hij het bedrijf officieel overgenomen. Vader Cees is nog wel betrokken bij het bedrijf; omdat hij het nog steeds leuk vindt om te ontwerpen lukt minderen nog niet helemaal.
Voordat Cees Bongers zijn architectenbureau startte, eind jaren 80, deed hij eerst ervaring op in verschillende disciplines in de bouwsector. Zo werkte hij als opzichter bij de bouw van bedrijfspanden waardoor hij het verlangen kreeg om de bouwtekeningen waar hij mee werkte zelf te gaan maken. De volgende logische stap was daarom de ontwerpafdeling van een grote aannemer om vervolgens bij een kleiner bureau aan de slag te gaan. In zijn brede werkervaring miste hij nog ervaring met de vergunningverlening: de mensen aan de andere kant van de tafel. Zo zette hij de stap naar een functie als architect bij samenwerkende gemeenten. Tijdens deze korte periode zag hij welke plannen er voorbij kwamen en dacht hij: “Dat kan anders.” In 1988 zag Bongers Architecten het daglicht. Hij begon aan huis, deed er zijn voordeel mee dat hij wist hoe de lijntjes liepen en wist zich te onderscheiden door ontwerpen met veel licht, mooie zichtlijnen en gebruik van natuurlijk materiaal. Nu, 32 jaar later, is Bongers Architecten gevestigd in een prachtig monumentaal pand in Oud-Alblas.
Waar begin je
Hoe gaat dat nou, zo’n overname? Sander: “We spraken al een paar jaar over de overname van het bedrijf. Ik was ook al een paar keer mee geweest naar de accountant. Daar ging het alleen over de cijfers en ik had het gevoel dat er meer aan die overname vast zat. Niet alleen de zakelijke kant maar ook de emotionele kant als familie: mijn broer en zussen, de relatie tussen mij en mijn vader en de samenwerking tussen ons. Dit was in het traject met de accountant nog niet aan bod gekomen. Ik had wel het gevoel dat dit nodig was. Zakelijk klopte het allemaal wel, maar de hele context, de verhoudingen binnen de familie, werd niet meegenomen. Dat benauwde me.”
Sander en Marjan zochten op internet naar hoe een bedrijfsovername op een goede manier kan worden georganiseerd en ze kwamen op de website van ProMissie terecht. De dag erna kwamen ze Henk Bezemer, familiebedrijfsadviseur bij ProMissie, tegen bij een netwerkbijeenkomst en ze hadden een goed gesprek over bedrijfsopvolging. Tegelijkertijd had ook Cees, los van zijn zoon, het idee om Piet Spruijtenburg, familiebedrijfsadviseur te benaderen. Alle lijntjes kwamen zo bij elkaar. Wat aansprak was dat de adviseurs van ProMissie vanuit een christelijke levensvisie werken. Dit sloot aan bij de plek die geloof in het leven van de familie Bongers heeft.
Een goede aanvulling
Het eerste gesprek was met Piet Spruijtenburg en Henk Bezemer samen. Dit gesprek overtuigde Sander ervan dat er een aanvullend traject nodig was naast de zakelijke voorbereiding van de accountant.
Henk heeft Sander ondersteund op financieel gebied, wat tamelijk nieuw terrein was voor Sander. Zijn vader had al jaren dezelfde accountant en een vertrouwensrelatie met deze man opgebouwd. Doordat Henk Sander zaken kon uitleggen, kreeg Sander voldoende vertrouwen in zowel de overname als in de relatie met de accountant.
Piet heeft hen in de gezinssfeer begeleid met speciale aandacht voor de band tussen Sander en zijn vader in het kader van hun samenwerking. Daarnaast heeft Piet individueel met zijn broer en zussen, de vrouw van Cees en de vrouw van Sander gesproken. Ook is er een gezamenlijke sessie geweest met enkel het gezin. Tijdens deze gesprekken is er open gesproken over de financiële kant van de overname, zodat iedereen wist hoe de overname geregeld zou worden en er geen onduidelijkheden meer waren. Dit heeft er uiteindelijk in geresulteerd dat iedereen achter dit traject en het verloop ervan stond.
Handtekening
Sander: “Je weet vooraf niet weet waar je instapt met zo’n opvolgingstraject. Het is onzeker. In de tijd naar dat ene moment van overdracht toe, de handtekening bij de notaris, in die laatste maanden had ik het wel een beetje zwaar. Ik vroeg me dan af waar ik aan begon. Ook al heb je goede begeleiding gehad, toch blijft het spannend. Want op dat moment begint namelijk de verantwoordelijkheid voor de werknemers. Pa heeft het bedrijf in 30 jaar opgebouwd tot wat het nu is, dat wil je dan ook goed doen. Het voelde als een last. Aan de andere kant, als ik nu kijk naar hoe het eerste jaar verlopen is, dan ben ik heel dankbaar. Het is fijn dat pa nog meewerkt. Die heeft veel ervaring en natuurlijk ook de contacten.”
Samen bouwen
Eigenlijk werd pas vlak voor de overname duidelijk dat Sanders vrouw Marjan bij het bedrijf betrokken zou worden. Piet adviseerde Cees en Sander voorafgaand aan de bedrijfsopvolging een SWOT-analyse te doen om te zien waar de sterkten en zwakten lagen van de onderneming. Uit deze analyse bleek dat er veel plannen werden gemaakt, maar dat er onvoldoende tijd en ruimte was om navolging aan deze plannen te geven. Marjan is in dat gat gesprongen. Ze doet inmiddels heel veel dingen waar Cees en Sander niet aan toekomen.
Marjan wil samen met Sander bouwen aan de toekomst van Bongers Architecten. Ze ondersteunt de organisatie op het gebied van personeelszaken, teambuilding, marketingcommunicatie en de administratie. In het begin was de samenwerking tussen Cees en Marjan wel even wennen. Marjan wilde dingen aanpakken en opruimen. Dat ging wat Cees betreft wel eens te snel, maar uiteindelijk hebben ze hier een weg in gevonden.
Bord vol spaghetti
De rol van ProMissie was zowel steunend als sturend. Sander: “ProMissie bracht eventuele valkuilen duidelijk in kaart. Alle aspecten zijn aan bod geweest, niets is vergeten. Dat geeft overzicht en rust. Je merkt dat ProMissie daar veel ervaring in heeft. Toen ik eraan begon was het een bord vol spaghetti, maar na afloop was het geen chaos meer.”
Door het traject samen met ProMissie te doorlopen, heeft Sander zich gesteund gevoeld en werd hij in staat gesteld om richting te geven, waardoor de overdracht ook gevoelsmatig haalbaar werd. Bovendien was duidelijk en expliciet geworden dat het onderling goed zit binnen de familie, omdat daar aandacht voor is geweest. Sander: “Het is lastig om zelf, zonder een externe partij, een dergelijk gesprek te voeren binnen de familie. Je bent er namelijk onderdeel van, dus het is goed om een onafhankelijke partij erbij te hebben die aandacht heeft voor de gevoeligheden binnen een familie bij dergelijke trajecten. De toegevoegde waarde van ProMissie is onmisbaar geweest voor het eindresultaat.”
Over Piet en Henk zegt Sander: “Piet creëert veiligheid waardoor het makkelijk is om alles open op tafel te leggen en in vertrouwen met elkaar te bespreken. Daarnaast zet hij de lijnen uit, zodat de chaos wordt omgezet in heldere stappen. Henk heeft mij vooral ondersteunt op financiële vlak. Hij heeft een onafhankelijke check uitgevoerd op het financiële deel.”
De combinatie van de twee adviseurs met ieder hun eigen rol in het traject en de afstemming met de accountant heeft er voor gezorgd dat zowel Cees als Sander positief terugkijken op het proces.
In goede handen
Hoe zien ze de toekomst? Marjan: ”We willen Bongers meer als merk neerzetten en stapje voor stapje groeien, zodat we grotere projecten aankunnen. Onze expertise ligt bij woningen en bedrijfspanden, maar we willen in de toekomst ook grotere woningbouwprojecten aanpakken. We willen duidelijk laten zien waar Bongers voor staat: de Bongers uitstraling is eerlijk zijn in wat we doen, zonder verrassingen en met degelijkheid in wat we neerzetten. We hebben een leuk team dat goede begeleiding biedt van ontwerp tot oplevering.” Sander: ”Kortom: net als ProMissie een partij zijn waar alles in goede handen is.”
Wilt u meer informatie over begeleiding van de bedrijfsopvolging? Neem dan rechtstreeks contact op met Piet Spruijtenburg of Henk Bezemer. In dit specifieke geval heeft Piet Spruijtenburg het familiale en Henk Bezemer het financiële deel begeleid, maar beiden beheersen ook het andere aspect en kunnen ook op dat gebied ondersteuning bieden.
foto Geurt Mouthaan, Kontakt
Waar begin je
Hoe gaat dat nou, zo’n overname? Sander: “We spraken al een paar jaar over de overname van het bedrijf. Ik was ook al een paar keer mee geweest naar de accountant. Daar ging het alleen over de cijfers en ik had het gevoel dat er meer aan die overname vast zat. Niet alleen de zakelijke kant maar ook de emotionele kant als familie: mijn broer en zussen, de relatie tussen mij en mijn vader en de samenwerking tussen ons. Dit was in het traject met de accountant nog niet aan bod gekomen. Ik had wel het gevoel dat dit nodig was. Zakelijk klopte het allemaal wel, maar de hele context, de verhoudingen binnen de familie, werd niet meegenomen. Dat benauwde me.”
Sander en Marjan zochten op internet naar hoe een bedrijfsovername op een goede manier kan worden georganiseerd en ze kwamen op de website van ProMissie terecht. De dag erna kwamen ze Henk Bezemer, familiebedrijfsadviseur bij ProMissie, tegen bij een netwerkbijeenkomst en ze hadden een goed gesprek over bedrijfsopvolging. Tegelijkertijd had ook Cees, los van zijn zoon, het idee om Piet Spruijtenburg, familiebedrijfsadviseur te benaderen. Alle lijntjes kwamen zo bij elkaar. Wat aansprak was dat de adviseurs van ProMissie vanuit een christelijke levensvisie werken. Dit sloot aan bij de plek die geloof in het leven van de familie Bongers heeft.
Een goede aanvulling
Het eerste gesprek was met Piet Spruijtenburg en Henk Bezemer samen. Dit gesprek overtuigde Sander ervan dat er een aanvullend traject nodig was naast de zakelijke voorbereiding van de accountant.
Henk heeft Sander ondersteund op financieel gebied, wat tamelijk nieuw terrein was voor Sander. Zijn vader had al jaren dezelfde accountant en een vertrouwensrelatie met deze man opgebouwd. Doordat Henk Sander zaken kon uitleggen, kreeg Sander voldoende vertrouwen in zowel de overname als in de relatie met de accountant.
Piet heeft hen in de gezinssfeer begeleid met speciale aandacht voor de band tussen Sander en zijn vader in het kader van hun samenwerking. Daarnaast heeft Piet individueel met zijn broer en zussen, de vrouw van Cees en de vrouw van Sander gesproken. Ook is er een gezamenlijke sessie geweest met enkel het gezin. Tijdens deze gesprekken is er open gesproken over de financiële kant van de overname, zodat iedereen wist hoe de overname geregeld zou worden en er geen onduidelijkheden meer waren. Dit heeft er uiteindelijk in geresulteerd dat iedereen achter dit traject en het verloop ervan stond.
Handtekening
Sander: “Je weet vooraf niet weet waar je instapt met zo’n opvolgingstraject. Het is onzeker. In de tijd naar dat ene moment van overdracht toe, de handtekening bij de notaris, in die laatste maanden had ik het wel een beetje zwaar. Ik vroeg me dan af waar ik aan begon. Ook al heb je goede begeleiding gehad, toch blijft het spannend. Want op dat moment begint namelijk de verantwoordelijkheid voor de werknemers. Pa heeft het bedrijf in 30 jaar opgebouwd tot wat het nu is, dat wil je dan ook goed doen. Het voelde als een last. Aan de andere kant, als ik nu kijk naar hoe het eerste jaar verlopen is, dan ben ik heel dankbaar. Het is fijn dat pa nog meewerkt. Die heeft veel ervaring en natuurlijk ook de contacten.”
Samen bouwen
Eigenlijk werd pas vlak voor de overname duidelijk dat Sanders vrouw Marjan bij het bedrijf betrokken zou worden. Piet adviseerde Cees en Sander voorafgaand aan de bedrijfsopvolging een SWOT-analyse te doen om te zien waar de sterkten en zwakten lagen van de onderneming. Uit deze analyse bleek dat er veel plannen werden gemaakt, maar dat er onvoldoende tijd en ruimte was om navolging aan deze plannen te geven. Marjan is in dat gat gesprongen. Ze doet inmiddels heel veel dingen waar Cees en Sander niet aan toekomen.
Marjan wil samen met Sander bouwen aan de toekomst van Bongers Architecten. Ze ondersteunt de organisatie op het gebied van personeelszaken, teambuilding, marketingcommunicatie en de administratie. In het begin was de samenwerking tussen Cees en Marjan wel even wennen. Marjan wilde dingen aanpakken en opruimen. Dat ging wat Cees betreft wel eens te snel, maar uiteindelijk hebben ze hier een weg in gevonden.
Bord vol spaghetti
De rol van ProMissie was zowel steunend als sturend. Sander: “ProMissie bracht eventuele valkuilen duidelijk in kaart. Alle aspecten zijn aan bod geweest, niets is vergeten. Dat geeft overzicht en rust. Je merkt dat ProMissie daar veel ervaring in heeft. Toen ik eraan begon was het een bord vol spaghetti, maar na afloop was het geen chaos meer.”
Door het traject samen met ProMissie te doorlopen, heeft Sander zich gesteund gevoeld en werd hij in staat gesteld om richting te geven, waardoor de overdracht ook gevoelsmatig haalbaar werd. Bovendien was duidelijk en expliciet geworden dat het onderling goed zit binnen de familie, omdat daar aandacht voor is geweest. Sander: “Het is lastig om zelf, zonder een externe partij, een dergelijk gesprek te voeren binnen de familie. Je bent er namelijk onderdeel van, dus het is goed om een onafhankelijke partij erbij te hebben die aandacht heeft voor de gevoeligheden binnen een familie bij dergelijke trajecten. De toegevoegde waarde van ProMissie is onmisbaar geweest voor het eindresultaat.”
Over Piet en Henk zegt Sander: “Piet creëert veiligheid waardoor het makkelijk is om alles open op tafel te leggen en in vertrouwen met elkaar te bespreken. Daarnaast zet hij de lijnen uit, zodat de chaos wordt omgezet in heldere stappen. Henk heeft mij vooral ondersteunt op financiële vlak. Hij heeft een onafhankelijke check uitgevoerd op het financiële deel.”
De combinatie van de twee adviseurs met ieder hun eigen rol in het traject en de afstemming met de accountant heeft er voor gezorgd dat zowel Cees als Sander positief terugkijken op het proces.
In goede handen
Hoe zien ze de toekomst? Marjan: ”We willen Bongers meer als merk neerzetten en stapje voor stapje groeien, zodat we grotere projecten aankunnen. Onze expertise ligt bij woningen en bedrijfspanden, maar we willen in de toekomst ook grotere woningbouwprojecten aanpakken. We willen duidelijk laten zien waar Bongers voor staat: de Bongers uitstraling is eerlijk zijn in wat we doen, zonder verrassingen en met degelijkheid in wat we neerzetten. We hebben een leuk team dat goede begeleiding biedt van ontwerp tot oplevering.” Sander: ”Kortom: net als ProMissie een partij zijn waar alles in goede handen is.”
Wilt u meer informatie over begeleiding van de bedrijfsopvolging? Neem dan rechtstreeks contact op met Piet Spruijtenburg of Henk Bezemer. In dit specifieke geval heeft Piet Spruijtenburg het familiale en Henk Bezemer het financiële deel begeleid, maar beiden beheersen ook het andere aspect en kunnen ook op dat gebied ondersteuning bieden.
foto Geurt Mouthaan, Kontakt